APRESIASI TEKS SASTERA SEKOLAH RENDAH - SASTERA AGAMA

 APRESIASI TEKS SASTERA SEKOLAH RENDAH - SASTERA AGAMA

Sastera Agama

• Dilihat dari aspek perkembangan sastera Islam.
• Berkembang sejak dari zaman Rasullullah S.A.W. hinggalah ke pemerintahan kerajaan Srivijaya.
• Salah satu fungsi sastera agama ini ialah menyebarkan penulisanan bercirikan ke arah mengajak pembaca melakukan kebaikan sehingga lahirnya kesusasteraan Islam.
• Semakin berkembang setelah diambil alih oleh Pasai, kerajaan pertama yang memeluk Islam di alam Melayu.
• Hasil kesusasteraan karya Hikayat Bulan Belah, Hikayat Nur Muhammad, Hikayat Nabi Yusof dan Hikayat Amir Hamzah.
• Diambil alih oleh kerajaan Melaka kerana pelan lokasi yang strategik urusan perdagangan.
• Diteruskan oleh Acheh setelah Melaka jatuh ditangan Protugis pada tahun 1511.
• Tokoh-tokoh sastera agama Syeikh Nuruddin al-Riniri, Hamzah Fansuri dan Abdul Rauf Singkel.

Konsep Sastera Agama

• (Ismail Ibrahim dlm. Mana Sikanan 1988) Penulisan yang mentauhidkan Allah, merangkumi segala kewujudan menurut pandangan Islam dari aspek hakikat insan dan alam seluruhnya berhubung dengan Allah.
• (Kassim Ahmad)  Seni sastera yang diciptakan oleh manusia dengan menyeru kebaikan dan melarang kejahatan, menghapuskan kepalsuan dan mengesahkan kebenaran dan mengamalkan kebenaran mengikut al-Quran.

Definisi Bukan Naratif

• Hasil kesusasteraan yang tidak mempunyai plot yang khusus.
• Bahan sastera mengandungi lebih banyak cerita berbentuk eksperi pengarang.
• Mempunyai 3 genre iaitu sastera undang-undang, sastera kitab dan sastera ketatanegaraan.

Sastera undang-undang

• Berbeza dari aspek kandungan berbanding dengan undang-undang moden yang digunakan setiap hari.
• Adat istiadat di istana dan juga undang-undang berkaitan dengan pelaksanaan hukum fekah dalam Islam.

Adat Temenggung

• Undang-undang perlaksanaan undang-undang negeri.
• Contoh yang masih digunakan, Hukum Kanun Melaka manakala undang-undang negeri yang dipengaruhi undang-undang Islam, Thamarat al-Muhimmah dan Itqan al-Muluk bi Ta’dil al-Suluk
• Adat Raja-raja Melayu.
• Undang-undang Kedah dan Acheh.

Adat Perpatih

• Adat Perpatih digunakan di Negeri Sembilan, Melaka dan Perak.
• Contoh di Negeri Sembilan ialah undang-undang Sungai Ujong dan Undang-Undang Adat dari Rembau.

Sastera Kitab

• Berkaitan perlaksanaan amalan Rukun Islam dan Rukun Iman.
• Berkembang maju selari dengan perkembangan perdagangan di Melaka pada zaman kesultanan Melayu Melaka.
• Dipelajari melalui penggunaan ayat-ayat al-Quran dan penggunaan huruf-huruf jawi.
• Membincangkan hukum-hukum agama Islam menerusi Fekah, urusan muamalat, dosa, pahala, wajib, sunat dan sebagainya.

Sastera Ketatanegaraan

• Adab-adab dalam kalangan raja dan istana.
• Karya-karya menjadi petunjuk danlandasan raja-raja dan bangsawan untuk memerintah kerajaan.
• Ceritanya disampaikan dalam bentuk naratif.
• Corak pemerintahan mengikut corak pentadbiran daripada kerajaan raja-raja zaman dahulu.

Ciri-Ciri Sastera Ketatanegaraan

1. Membincangkan perihal berkaitan agama teumatanya aspek pentadbiran.
2. Membincangkan tanggungjawab raja-raja dan hulubalang di istana, menteri-menteri pentadbir dan rakyat yang menghuni sebuah pentadbiran.
3. Membincangkan sejarah pentadbiran kerajaan Islam dari Alam Melayu hingga Asia Barat.
4. Tokoh-tokoh penceritaan atau watak terdiri daripada tokoh sejrah Islam dan nabi-nabi.
5. Sebagai panduan dan pedoman pemerintah untuk melaksanakan corak pentadbiran Islam.
6. Kandungan al-Quran, hadis dan firasat digunakan secara lansung dalam beberapa kehidupan orang Islam.

Fungsi Sastera Ketatanegaraan

• Menjadi pedoman dan panduan golongan pemerintah.
• Panduan dan cara mendidik keluarga, anak-anak, dan masyarakat ke arah pendidikan mengikut agama.

Struktur Prosa Tradisional

• Menjadi milik rakyat dan diwarisi secara turun temurun.
• Cerita-cerita disampaikan secara lisan.
• Dibukukan bagi tujuan menghiburkan masyarakat dan menjadi panduan atau tauladan kepada masyarakat.
• Mempunyai nilai yang tinggi hingga dianggap istimewa pada mata masyarakat.

Ciri-Ciri Prosa Tradisional

• Isi cerita tidak tetap kerana berlaku tokok tambah kerana ianya disampaikan daripada satu generasi kepada satu generasi yang lain 
• Bersifat universal atau sejagat-iaitu prosa tradicional ini adalah hak milik bersama masyarakat 
• Mempunyai banyak versi 
• Terdapat menyerapan unsur lagenda dan unsur mitos 

Fungsi Prosa Tradisional

• Meletakkan tokoh-tokoh sejarah atau pahlawan sebagai tokoh yang berwibawa dan disanjung oleh masyarakat.
• Menaikkan taraf dan martabat raja-raja Melayu.